Sztuka wymaga od nas patrzenia oczami termosu świadomości społecznej, czasów w której została wytworzona, to niezbędna perspektywa do tego by zrozumieć co odbiera nasz ułomny zmysł wzroku (a bardziej co jest wstanie za pomocą zmysłu wzroku odebrać i przetworzyć nasz mózg). Dlatego żeby raz jeszcze odświeżyć sobie sposób postrzegania świata, w czasach kiedy obowiązywały trochę inne standardy jego świadomościowego funkcjonowania (co ostatecznie przeobraził Izaak Newton), postanowiłem powrócić do książki Norberta Maxa Widiers pt Obraz świata a teologia, wydanej nakładem Instytutu Wydawniczego PAX, w Warszawie 1985 roku.
Swoją drogą od kiedy zacząłem interesować się historią sztuki, na mojej biblioteczce zaczęły pokazywać się w sporym natężeniu publikacje wydawnictw chrześcijańskich, co wcześniej często raczej się nie zdarzało - od taka refleksja.
Słońce i siedem planet, ilustracja, 1557. |
Widiers uważa za istotny dialog pt Timaios Platona o państwie idealnym. Wydaje się to być o tyle ważne, że antyczny myśliciel w projekcie swojego sposobu postrzegania struktury idealnej, uważa za konieczne poznanie dogłębne natury człowieka (w odniesieniu do istoty społeczeństwa, państwa czy świata). "Makrokosmos i mikrokosmos są wzajemnie komplementarne, zostały zaprojektowane według tego samego podstawowego planu i związku z tym powinny być badane razem."
MIKROKOSMOS (człowiek) - MAKROKOSMOS (świat)
MIKROKOSMOS (człowiek) - MAKROKOSMOS (świat) |
Związek mikrokosmosu i makrokosmosu to związek stanowiący niekwestionowany aksjomat również dla teologów średniowiecznych.
Model świata substancyjny, złożony z czterech żywiołów:
- ziemia,
- woda,
- światło (w późniejszym sposobie widzenia tej substancji światło zostanie ideowo zastąpioe powietrzem),
- ogień,
Świat wg Platona. |
Cechy platońskiej wizji świata łatwe do przełożenia dla chrześcijańskiej teologii:
STWORZENIE SWIATA. Platon przypisał stworzenie, a przynajmniej porządek kosmosu, boskiej opatrzności, tak jak to czyni również biblijna relacja o stworzeniu świata.
WRZECHŚWIAT jako doskonały porządek godny najwyższej mądrości,
PORZĄDEK. Wszystkie rzeczy były hierarchicznie uporządkowane podług swojej wewnętrznej wartości, a to co najbardziej wartościowe, znajdowało się na samej górze.
STRUKTURA ŚWIATA, średniowiecze aprobowało liczbę sfer niebieskich i należących do nich planet.
KOSMOS JAKO WARTOŚĆ. Kosmos zdawał się w ten sposób tworzyć wspaniale uporządkowaną całość, stworzoną z wyczuciem miary i równowagi, i zarówno w całości jak i w swoich częściach świadczącą o mądrości, dobroci i potędze Stwórcy.
Komentarze
Prześlij komentarz